-
1 ажырат-
понуд. от ажыра-1. отделять; разлучать, разнимать (дерущихся);арасына от жагып ажырата албайсың их водой не разольёшь (букв. их не сможешь разлучить, если даже между ними огонь разведёшь);2. лишать;эркинен ажырат- лишить свободы;өндүрүштөн ажыратып (об учёбе) с отрывом от производства;өндүрүштөн ажыратпастан без отрыва от производства;батынан ажырат- см. бат II 2. -
2 жүр-
1. (в эпосе, а в некоторых говорах и теперь имеет форму жүрү-: жүрүмүн, жүрүсүң и т.д.) двигаться, быть в движении; ходить, ездить;жүрүп кетти он двинулся с места, он отправился, пришёл в движение;эртең шаарга жүрөм завтра я еду в город;жүрү! ну-ка!; иди!, идём!;жүрү, баралы! ну-ка, пойдём!; пойдём-ка!;жүрү, чоң эне, бат! ну, бабушка, скорее!;жүрү, Тарагайга баралык! ну, едем в Тарагай!;кайдасың? бери жүрү! где ты? иди сюда!;"Элдияр, ыл- дам жүрү!" деп, Табылды үнү барк этет фольк. раздался громкий голос Табылды: "Элдияр, иди скорее!";жүрү, төрөм, баралы! айдай болгон Канышай, ажыратып алалы! фольк. ну, господин мой, едем! луноликую Канышай вызволим!;2. жить; находиться, пребывать в каком-л. состоянии;ал Нарында жүрөт он находится в Нарыне;Асан мында жүрү Асан находится здесь (в этих местах);ар кимдин жүргөн жери - Мисир погов. всяк кулик своё болото хвалит (букв. для каждого место, где он живёт, - Египет, т.е. благодать);эсен-соо жүрөбүз мы живы-здоровы;ар короодо беш-алты адам боштон жүрү фольк. в каждом дворе пять-шесть человек пребывают в праздности;3. служить, работать (по найму у частного лица);ал байга жүргөн он служил у бая;малай жүр- или малайлыкка жүр- служить в качестве работника, батрака у кого-л.;ар кимдин эшигинде малай жүргөн он был батраком у разных лиц;бир жылдык кызмат кылмакка тайга жүрдүн, кедейлер стих. чтобы прослужить год (у бая), вы, бедняки, нанимались за одного жеребёнка;4. быть в действии, действовать (о законе); иметь хождение (о деньгах);жүрүп турган закондор действующие законы;бул акча жүрөбү? эти деньги имеют хождение?5. (о ветре) дуть (прим. см. жел I 1);6. (о женщине) находиться в любовной связи;жүргөн кишиси её любовник;7. карт. ходить;көзүрдү жүрдүм я пошёл с козыря;8. с предшеств. прич. прош. вр. намереваться; быть близким к чему-л.;ат алганы жүрөм я собираюсь купить лошадь;душманым ушул бети жок болгону жүрөт моим врагом хочет стать вот этот бесстыдник;өлгөнү жүрөт его смертный час близок;9. с гл. бол- оказаться кем-чем-л.;болуп жүрбөсүн? (а это) случайно не...?ай, мунуң Карабай болуп жүрбөсүн? да это уж не Карабай ли?сен Токтогул болуп жүрбөгүн? да ты случайно уж не Токтогул ли?акча дагы керек болуп жүрбөсүн! как бы ещё и деньги не понадобились!;билип коюп жүрбөсүн как бы он случайно не обнаружил;10. в роли вспомогательного глагола придаёт действию основного глагола характер длительности, постоянства;ал Фрунзеде окуп жүрөт он учится во Фрунзе;ушул убакка чейин текшерилбей жүрөт до сих пор не расследуется;сен мындан ары тентек болбой жүр ты впредь не будь озорником;адамдарга сез кылып, аркы-терки жүрүп жүр фольк. для острастки ты прохаживайся туда-сюда (говорят страже);бул китепти окуп жүр эту книгу ты почитывай;азырынча айыл мектебинде окуп жүрсүн, кийин көрөрбүз пока пусть он учится в сельской школе, потом посмотрим;эмне болуп жыгылып кетип жүрөсүң? как это ты умудряешься падать?анда-санда ооруп коюп жүрөт он прихварывает;үмүтүм үзүп жүрөмүн я теряю надежду;мурда да соттолуп жүргөн адам (этот) человек и раньше привлекался к судебной ответственности (букв. к суду);деп жүр- предполагать, думать;"эл чогулса эле, той берет" деп жүрбөнүз не думайте, что если собрался народ, то уж, мол, лир устраивается;"быйыл курортко барайын" деп жүрдүм эле, болбой калды думал было я в этом году поехать на курорт - не вышло;кайдан туруп жүрөйүн! зачем мне вставать и беспокоиться! (да ну его!);жүр нары (или жүрнары) кыла сал- или жүр нарыга сал- делать кое-как, делать шаляй-валяй;жүр-жүргө алып подгоняя и понукая (ну, живо-живо!, поворачивайся!);жүр-жүргө алып, көчүрүп, жүдөтпөсүн майдасын фольк. как бы не изнурил мелкоту, понукая к перекочёвке. -
3 кычылаштыр-
понуд. от кычылаш-позволять ссориться, ссорить, доводить до ссоры;экөөн, кычылаштырбай, ажыратып кой не позволяй им ссориться, разними их. -
4 мискин
ар.бедный, бесприютный, обездоленный;"жетим, жесир, мискинди ажыратып алар" деп фольк. полагая, что он освободит сирых, вдовых, бедняков. -
5 тос-
то же, что тоз- IV;тосо чык- выйти наперерез;алдыман төрт ит абалап тосо чыкты четыре пса с лаем выскочили мне наперерез, преградив путь;күндүз кечке Анархан менен Дарыяхан жол тосуп, түндөсү Чоко жол тосот днём, до вечера Анархан и Дарыяхан (в ожидании) смотрят на дорогу, ночью Чоко смотрит на дорогу (чтобы встретить);Чаткал тосо мен консом фольк. если я, как заслон, кочевьем расположусь в Чаткале;дүркүрөгөн кол чабуулар менен тосуп алышты они встретили бурными аплодисментами;кулак тос- прислушиваться;зоо жакка карап кулагын тосуп олтурат он сидит, глядя в направлении скалы, и прислушивается;угууга тырышкансып, сол кулагын тосо берди он всё время подставлял левое ухо, будто стараясь слушать;тосуп уруш саларсың, тос-тос кылып баарысын, мени ажыратып аларсың фольк. преградив путь, ты сразишься, всех их разгромив, меня вызволишь;тостум! иду на всё!; ва-банк! (при игре в карты). -
6 түрткүнчүк
1. презираемый; тот, кого всякий обижает, толкает, бранит, кем помыкают; беззащитный;эримден ажыратып, эки баламды ар кимге түрткүнчүк кылды разлучив меня с мужем, она сделала двух моих детей беззащитными (каждый может их обидеть);2. перен. сирота. -
7 жөндеу
Мынау қондырғы (машина) жұмыс істемейді.
Эта установка (машина) не работает.
Жедел жөндеуді сұраймыз, өйткені бұл қондырғының қаңтарылып тұрғанына екі ай болды.
Просим срочно произвести ремонт, так как эта установка простаивает уже два месяца.
Іске қосу кезінде қондырғы төлқұжат тәртібімен жұмыс істеді.
Во время пуска установка работала на паспортных режимах.
Сонан соң пайдаланудың бастапқы кезеңінде ақаулар анықталып, автоматты пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сай пайдалануға мүмкіндік бермеді.
Затем в начальный период эксплуатации выявились дефекты, которые не позволили использовать автомат в соответствии с инструкцией по эксплуатации.
Ақаулар автоматтың электр бөлігінде анықталды.
Выявились дефекты в электрической части автомата.
Біздің мамандардың пікірінше, прибор одан әрі пайдалануға жарамсыз.
По мнению наших специалистов прибор к дальнейшей эксплуатации непригоден.
Біз сіздерден кепілдікті жөндеу жүргізуді сұрағымыз келеді.
Мы хотели бы просить вас о проведении гарантийного ремонта.
Құрметті әріптестер! Сіздер жөндеуді өз беттеріңізше жүргізіп, кепілмөрді бұзғансыздар.
Уважаемые коллеги! Вы произвели ремонт самостоятельно и нарушили пломбы.
Бұл орайда приборға кепілдіктен айрылдыңыздар.
При этом вы потеряли гарантию на прибор.
Кепілдікті мерзім осыдан екі ай бұрын өткен.
Гарантийный срок истек уже два месяца назад.
Кепілдікпен жөндеудің барлық жағдайларын тексереміз.
Все случаи гарантийного ремонта мы проверим.
Ақаулы тораптар кепілдікті жөндеу шеңберінде ауыстырылады.
Замена дефектных узлов будет произведена в рамках гарантийного ремонта.
Қосалқы бөлшектердің кепілдікті жиынтықтамаларын пайдалану туралы мәліметтер беруді сұраймыз.
Просим представить сведения об использовании гарантийных комплектов запасных частей.
Бізге зауыттағы ақаулы машинаны қайта қарап, бөлшектеуге жазбаша өтінім керек.
Нам нужна письменная заявка на осмотр и демонтаж дефектной машины на заводе.
Біз... келдік.
Мы прибыли произвести...
- текущий ремонт.
Профилактикалық тұрғыдан қарау мен ағымдағы жөндеуді біздің кәсіпорындардың шеберлері кепілдікті қызмет көрсету кестесі бойынша жүргізеді.
Профилактический осмотр и текущий ремонт производятся по графику гарантийного обслуживания монтерами нашего предприятия.
Күрделі жөндеу үш жылда бір рет жүргізіледі.
Капитальный ремонт производится один раз в три года.
Ақаулы машинаны көрсетіңізші.
Покажите, пожалуйста, дефектную машину.
Мына машинаны (жұмыс істеп тұрған) көрсетіңізші.
Покажите, пожалуйста, эту машину (в работе).
Ақаулы машина бөлшектелді.
Дефектная машина была разобрана.
Машинаның... бөлігі бұзылған.
В машине неисправна... часть.
- электрлі
Реле жұмыс істемейді.
Реле не срабатывает.
Машинаның... сенімсіз.
В машине не надежны...
- ажыратып қосқыштары,
- платы
- электродвигатели.
Сізде машинаның (прибордың) кепілдігі бар болғандықтан, біз бұзылған жерін жөндейміз немесе ақаулы тораптар мен бөлшектерді ауыстырамыз.
Поскольку у вас есть гарантия на машину (прибор), мы устраним неисправность или заменим дефектные узлы и детали.
Қанекей, қосалқы бөлшектерге қатысты барлық мәселелерді анықтап алайық.
Давайте выясним все вопросы, касающиеся запасных частей.
Бізде қосалқы бөлшектер жоқ. Біз оларды жеткізуші-зауыттан сұратып алдыруға тиіспіз.
У нас нет запчастей. Мы должны запросить их у завода-поставщика.
Қосалқы бөлшектердің тұрақты түрде жеткізіліп тұруы мақсатымен сіздер бізге олар үшін тиісті өтінім беруге тиіссіздер.
В целях регулярной поставки запчастей вы должны были дать нам соответствующую заявку на них.
Біз сіздерге қажетті қосалқы бөлшектердің саны мен сұрыпталымы көрсетілген тізімдерін (тізімтобын) тапсырдық қой.
Мы уже передали вам списки (каталоги) необходимых запчастей с указанием их количества и ассортимента.
Біз істен шыққан бөлшектердің орнына жаңаларын жіберуді сұраймыз.
Мы просим прислать нам детали взамен выбывших из строя.
Қосалқы бөлшектер дер кезінде жеткізілді.
Поставки запчастей были произведены вовремя.
Қосалқы бөлшектер салынған жөнелтімдер зауытта (қоймада) тұр ғой.
Посылки с запчастями уже находятся на заводе (складе).
Біз барлық қосалқы бөлшектерді жұмсап қойдық.
Все запчасти нами уже израсходованы.
Біз қосалқы бөлшектерді өз зауытымызда дайындауға мәжбүр болдық.
Мы вынуждены изготовлять запчасти на своем заводе.
Машиналарға конструкциялық өзгертулер енгізілді, соның салдарынан қосалқы бөлшектер бірін-бірі ауыстырушылық қасиетінен айрылды.
В машины были внесены конструктивные изменения, вследствие которых запасные части потеряли взаимозаменяемость.
Біз сіздерден техникалық қызмет көрсетуге ықпал ететін барлық техникалық өзгертулер жайында уақытылы хабардар етулеріңізді сұраймыз.
Мы просим вас своевременно информировать нас о всех технических изменениях, влияющих на техническое обслуживание.
Бізге бұйымдарыңыздағы өзгертулер жайында ақпараттық материалдар жіберіңіздерші.
Пришлите нам, пожалуйста, информационные материалы об изменениях в ваших изделиях.
Жеткізілген машиналардың біліксіз қызмет көрсетуден болатын істен шығуының алдын алу үшін бізге... керек.
Для предупреждения выхода из строя поставленных машин, происходящего от неквалифицированного обслуживания, нам нужны...
- технические консультации.
Біз... осы кезге дейін алған жоқпыз.
До сих пор мы не получили...
- схемы машины и план автоматики.
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық екі тілде жазылған.
Инструкция по эксплуатации имеется на двух языках.
Бізге жөндеу жөніндегі нұсқаулықтың елу данасын жіберулеріңізді сұраймыз.
Просим передать нам пятьдесят экземпляров инструкции по ремонту.
Машина мұқият күтімді қажет етеді.
Машина нуждается в тщательном уходе.
Машина дұрыс қызмет көрсетілмеу салдарынан істен шыққан. Мұндай жағдайдан құтылу үшін біз сіздің зауыттағы мамандарды оқытуды ұйымдастыру туралы уағдаласуымыз керек. Біздің қызмет көрсетуші қызметкерлердің тарапынан салақтық орын алғанын ашық мойындауымыз керек.
Машина вышла из строя из-за неправильного обслуживания. Во избежание подобных случаев, нам нужно договориться об организации обучения специалистов на вашем заводе. Нужно откровенно признать, что имели место случаи халатности со стороны нашего обслуживающего персонала.
Бұл мынадан көрініп тұр...
Это видно по тому, что...
- кейбір бөлшектер әлі қоймада тұр, ал олар цехта болуға тиіс еді
- некоторые детали еще находятся на складе, а они должны быть уже в цехе
- тораптар мен бөлшектер салынған жәшіктер ашық аспан астында сақтаулы.
- ящики с узлами и деталями хранятся под отрытым небом.
Жәшіктердің үй-жайда сақталуға тиіс екені сізге белгілі ғой.
Вам же известно, что ящики должны храниться в помещении.
Машина жөнделіп те қойды.
Машина уже отремонтирована.
Прибор жұмыс істеуге жарамды күйде.
Прибор находится в рабочем состоянии.
Прибор қайтадан мүлтіксіз жұмыс істеп тұр.
Прибор снова работает безукоризненно.
Зақымдалған жерін жою көп уақытты алады.
Устранение повреждения займет много времени.
Бұл ретте ірі жөндеу қажет.
В этом случае необходим крупный ремонт.
Қосалқы бөлшектердің жетіспеуі себепті жөндеуді тоқтатуға тура келді.
Из-за нехватки запасных частей ремонт пришлось прервать.
Бұл машинада ақаулар көп, сондықтан оны жөндеу мүмкін емес.
В этой машине много дефектов, ее невозможно отремонтировать.
Бұл приборға біліктілікпен жан-жақты сараптама жасау қажет.
Этот прибор необходимо подвергнуть всесторонней квалифицированной экспертизе.
Бізге барлық ақауы сипатталған сараптама актісін жіберіңіздер.
Передайте нам акт экспертизы с описанием всех дефектов.
Жөндеуді өз күштеріңізбен біздің есебімізден жүргізуді сұраймыз.
Просим произвести ремонт своими силами за наш счет.
* * *
См. также в других словарях:
ауа өткізбейтін клапандар — (Гермоклапаны) үйлерді сыртқы ортадан немесе бір үйлерді басқаларынан сенімді түрде ажыратып тастау, сондай ақ сүзгі қорғаныш құралдарын бір режімнен екінші режімге ауыстыру үшін желдеткіш жүйелерінің ауа жолдарына орнатылатын клапандар. А.ө.к.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алпауыз — (Ақт., Ойыл; Гур., Маңғ.) сары ала тышқан. А л п а у ы з егінді қиып тастайтын зиянды мақұлық (Ақт., Ойыл). …Әлгі беюақ көлеңкеңнің еркек екенін, әйел екенін ажыратып үлгергенше, а л п а у ы з қақпа оны бір ақ қақшып, қайтадан бедірейіп тұра… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
аралау — (Қ орда: Сыр., Тер., Жал.; Орал, Казт.; Түрікм.: Таш., Көнеүр.) арашалау. Екі адам шатасып жатса, үшінші адам а р ал а п жібереді Қ орда., Жал.). Келінін а р а л а п алуы дұрыс ақ (Орал, Казт.). Байқасақ, әлгі екеуінің қызыл тұмсық болатын түрі… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
өттеу — Қ орда., Қарм.) сиыр ауруы, қарасанның бір түрі, терісі етіне жабысып оттан қалады. Ө т т е у болса қолы қарулы адамға тигіз. Қолы қарулы адам теріні тартып, еттен ажыратып ем жасайды Қ орда., Қарм.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
собықтау — (Талд., Панф.) жүгерінің собығын сабағынан ажыратып алу … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ай — бағып отырсың ба? Не бітіріп отырсың д. м. – Оу, қораланып осы жерде а й б а ғ ы п о т ы р с ы ң д а р м а, бір баланың шөп түсіп кеткен көзін жаза алмасаңдар (Ж. Түменбаев, Қардағы із, 86). Ай батты. Көкжиектен асып, ай көрінбей кетті. Жаңа… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
балбал — зат. көне. 1. Тастан қашап жасалған адам бейнесіндегі тас мүсін. 2. Тік орнатылған ескерткіш тастар; тас тізбек; сынтас (Қаз. этнография., 1, 391). Әрбір тас белгінің бітім болмысына қарап мықтас, дың, б а л б а л, тұнжыр, сынтас деп айдар таға… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ет — зат. этногр. 1. Қазақтың ең басты ұлттық тағамы. ≈ «Е т асты, е т жеді» деген қолданыстар бар. Еттің сорпасы болады. Мұны «бесбармақ» деу ұят, санасыздық. 2. Өрік, шабдал сияқты жемістердің жеуге жарамды жұмсақ жері. ≈ Өріктің сүйегін е т і н е н … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кокстендіру — кокстендір етістігінің қимыл атауы. Көмірді к о к с т е н д і р у деген сөз – оның асылын ажыратып алу деген сөз (С. Мұқанов, Есею жыл., 179) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
күнжіт — … 2. Күнжіт өсімдігінің дәні. Қодіреннен қорек ажыратып, к ү н ж і т т і қуырып жеген, жаужұмырдың уытын борықтың сүтімен қайтарған шақта күнә бар ма? (Мәдениет және тұрмыс, 1972, №7, 17) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қабықжегі — зат. зоол. Ағаштың қабығын жеп тіршілік ететін, кішірек келген қоңыз. Қ а б ы қ ж е г і л е р – бойы 1 см болатын қоңыздар. Олардың өмірін ағаштан ажыратып ала алмайсыз (Жәндіктер, 33). Қ а б ы қ ж е г і (короед), ұзынтұмсық (долгоносик)… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
